Bản đồ phân bố cá đầu bò

Bản đồ phân bố cá đầu bò

Ad Konings, Marc Elieson & Eric Glab - www.cichlid-forum.com

Vào năm 2003, các vị tiến sĩ người Nhật Takahashi và Nakaya công bố bản mô tả về một loài mới Cyphotilapia gibberosa. Đây không phải là một loài mới được phát hiện mà người ta đã biết đến chúng từ lâu. Cyphotilapia gibberosa bao gồm tất cả những dòng vốn được gọi là Cyphotilapia frontosa ở phía nam hồ Tanganyika (từ Myako ở bờ đông đến vịnh Kilewa ở bờ tây).

Mẫu vật chuẩn của loài C. frontosa được lấy từ Kigoma, vốn được dân chơi cá cảnh gọi là đầu bò bảy sọc (seven-stripe frontosa). Về mặt hình thái, C. gibberosa khác với C. frontosa ở Kigoma về nhiều mặt.

*C. gibberosa có sáu sọc thay vì bảy.
*Có ba hàng vảy giữa đường bên cao và đường bên thấp thay vì hai [đường bên đứt đoạn là một đặc điểm của cá cichlid].
*Thân rộng hơn.
*Số lượng vảy xếp dọc theo chiều dài nhiều hơn.
*Gù có kích thước và hình dạng khác biệt.
*Hàm trên (upper jaw) có ít răng ngoài hơn (outer teeth).
*Một số khác biệt nhỏ ở vây.

C. giberrosa bao gồm các dòng đầu bò Cyphotilapia từ một số địa điểm thu thập phổ biến: Ikola, Mpimbwe, Bismark, Chaitika, Samazi, Kapampa, Kitumba và Moba. Mẫu vật chuẩn được thu thập tại Kasenga, tại độ sâu 34 mét.

Vì C. gibberosa được cộng đồng khoa học công nhận, nên không có tranh cãi gì ở đây. Chẳng may, nó làm dấy lên một câu hỏi “Chúng ta sẽ gọi những dòng đầu bò sáu sọc ở mạn bắc hồ Tanganyika là gì?”. Hiện nay về chính thức chúng ta hoàn toàn có thể gọi chúng là C. frontosa, tuy nhiên nhiều khả năng chúng sẽ được đổi tên. Do đó chúng ta bắt đầu gọi chúng bằng cái tên như C. sp “North” (đầu bò bắc). Cá đầu bò bắc bao gồm các dòng phổ biến nhất như Burundi, Kavala và Karilani.

Bản đồ mà bạn thấy dưới đây được thiết kế để giúp người chơi phân biệt sự khác nhau giữa các loài và dòng cá đầu bò Cyphotilapia. Các hình vẽ nhấn mạnh đến sự khác biệt giữa chúng. Việc nhận biết sự khác biệt là không hề dễ dàng, thậm chí với cả những người nuôi cá đầu bò có kinh nghiệm. Cần thật nhiều hình ảnh kèm theo mỗi biến thể để làm nổi bật những điểm khác biệt. Vì điều kiện ánh sáng, loại camera, trang trí hồ và độ tuổi của cá thể, hình ảnh của cùng một con có thể hoàn toàn khác biệt. Chúng tôi đã cố gắng đưa vào những hình vẽ thể hiện tốt nhất những đặc điểm đặc trưng theo quan điểm của chúng tôi. Những cá thể hoang dã trong môi trường tự nhiên của chúng cũng được trình bày nếu có cơ hội. Chúng tôi hết sức cảm ơn tạp chí Cichlid Press vì bản đồ, hình ảnh và tư vấn của họ. Chúng tôi cũng hết sức cảm ơn tất cả những ai mà hình ảnh của họ góp phần tạo ra tấm bản đồ này. Chúng tôi hy vọng bạn sẽ thích nó.

================================


Ghi chú

Tóm lại, hiện nay có ba loại đầu bò bao gồm đầu bò bảy sọc C. frontosa, đầu bò xanh C. gibberosa và đầu bò bắc C. sp. "North". Qua việc điều chỉnh tên gọi này (dẫu xảy ra cả chục năm), có rất nhiều cá thể gọi là "frontosa" thực ra là đầu bò xanh hoặc đầu bò bắc. Cá đầu bò còn được gọi là "hoàng quân". Mình từng nuôi cá đầu bò trước đây, căn cứ vào cái vây lưng hanh vàng thì đó là cá đầu bò bắc. Cá lớn quá chậm, có thể do bị cận huyết sâu hoặc lựa phải mấy con mái.

Một bản đồ phân bố khác sưu tập từ trang http://www.frontosa-forum.de (bấm vào để phóng to)